“Zorgelijk”, noemt arts-epidemioloog Croes de nieuwe vape-trend. En die zorgen zijn terecht: uit onderzoek van het CBS blijkt dat steeds meer jongeren, soms al vanaf 12 jaar, vapen. Toch blijven zorginstellingen online opvallend stil over de risico’s, blijkt uit ons onderzoek.
De cijfers van het CBS laten zien dat ongeveer één op de vier jongeren tussen de 12 en 16 jaar wel eens heeft gevapet, of dat regelmatig doet. Vapes bevatten soms tot 400 keer meer nicotine dan een gewone sigaret. Daarom werd op 12 mei de landelijke campagne ‘Nee tegen vapen’ gelanceerd, gericht op ouders. Maar hoe pakken Nederlandse zorginstellingen, van landelijke instanties tot regionale GGD’s en verslavingszorg, hun rol in de online communicatie over dit onderwerp?
Ons onderzoek: wat zegt de data?
In een jaar tijd (20 juni 2024 – 20 juni 2025) plaatsten zorginstellingen 274 online berichten over ‘vapen’ en ‘e-sigaretten’ met een potentieel bereik van 1,8 miljoen. Het ging om 100 organisaties, waaronder GGD’s, het Trimbos Instituut en verslavingszorg.
Ter vergelijking: in dezelfde periode verschenen er in totaal 76.020 berichten over vapen door social media-gebruikers, met een bereik van ruim 1,2 miljard. Berichten van zorginstellingen maken daarmee 0,4% uit van de totale online discussie onder het brede Nederlandse publiek.

Zorginstellingen posten nog steeds voornamelijk op Facebook en Instagram, terwijl het publiek ook actief is op X en Reddit. Dat verschil biedt kansen om actiever in te spelen op discussies.

Piekmomenten in communicatie
De communicatie over vapen door zorginstellingen piekt vooral rond campagnes, gezondheidsonderzoeken en beleidsmaatregelen, zoals het verbod op e-sigaretten in supermarkten. Dat laat zien dat er actief wordt ingehaakt op het nieuws.

Tussen die pieken door blijft het echter relatief stil. De inzet is dus vooral reactief, en doorlopende communicatie is nog beperkt zichtbaar. De toon is meestal informatief en neutraal tot negatief, met nadruk op risico’s en feitelijke uitleg.
Trending onderwerpen: tips, Stoptober en #NeeTegenVapen
Uit de analyse blijkt dat berichten het meeste engagement opleveren wanneer ze gaan over stop-tips, campagnes zoals Stoptober of #NeeTegenVapen, en de schadelijkheid van vapen. Het publieke sentiment rond deze thema’s is overwegend positief: zo’n 30% van de reacties laat steun blijken, 50% is neutraal en 20% is negatief van toon. Ook onderwerpen als roken in combinatie met vapen, boetes en acties van organisaties als de Hartstichting doen het goed - al ligt het sentiment bij boetes negatiever, met kritische reacties en weerstand.

Voor zorginstellingen is dit waardevolle informatie: het laat zien waar het publiek online op aanslaat. Door hierop aan te haken, kunnen ze hun bereik én impact vergroten. Wat echter opvalt: in veel berichten ontbreekt een directe oproep of boodschap aan jongeren zelf. Juist daar ligt voor zorginstellingen nog een kans, want deze doelgroep is goed te bereiken via social media.
Op welke locaties wordt er over vapen gesproken?
Zorginstellingen zijn vooral online actief in Utrecht, Amsterdam en Den Haag, maar ook kleinere gemeenten als Veenendaal laten van zich horen. Het publiek voert juist het hoogste woord in Rotterdam, Groningen en Tilburg.
Die verschillen bieden kansen: in regio’s waar het onderwerp leeft onder het publiek, maar zorginstellingen stil blijven, valt nog veel winst te behalen met gerichte voorlichting en aansluiting bij lokale zorgen.

Kansen voor zorginstellingen: vergroot zichtbaarheid, bereik en effect
De online discussie rond vapen leeft volop, maar zorginstellingen zijn daarin beperkt zichtbaar. Door actief te monitoren wat er speelt, kunnen zorginstellingen hun boodschap beter afstemmen op wat jongeren en ouders nodig hebben.
Met deze inzichten kunnen zorginstellingen:
- hun communicatie proactiever maken, in plaats van alleen te reageren tijdens piekmomenten
- inspelen op thema’s die spelen onder het publiek, zoals tips tegen verslaving gerichter platformen inzetten waar publiek geluid heerst, bijvoorbeeld Reddit en X
- directer communiceren met jongeren en ouders, om bewustwording en gedragsverandering te stimuleren
Concreet: zo helpt Coosto zorginstellingen bij proactieve communicatie
Wil je als zorginstelling actief communiceren over dit onderwerp, maar weet je niet waar te beginnen? Coosto biedt de tools om inzicht te krijgen in wat er speelt, én hoe je daarop snel en effectief inspeelt.
- Gebruik social listening om in één oogopslag te ontdekken welke zorgen, vragen en sentimenten leven rond vapen, en wat er trending is.
- Zoom in met Geomark op reacties en trends binnen jouw regio, bijvoorbeeld op stads- of GGD-niveau, en stem je communicatie daarop af.
- Ontdek welke content werkt en optimaliseer vooruit. Analyseer welke posts het meeste bereik en betrokkenheid opleveren. Krijg met Post Optimizer slimme AI-suggesties over toon, timing en vorm, of laat posts automatisch genereren.
- Beheer interacties met Coosto Engage: houd via één centrale plek overzicht op alle inkomende reacties en vragen, werk gestructureerd samen en behoud grip op je online aanwezigheid.
Ook weten wat er online leeft rondom jouw zorginstelling, en hoe je daar doeltreffend op inspeelt? Vraag gratis een demo aan en ontdek hoe Coosto jouw organisatie helpt met effectieve communicatie en betere betrokkenheid.