Armoede in Nederland, durven we er wel iets aan te veranderen?

Armoede in Nederland, durven we er wel iets aan te veranderen?

In Discover van Coosto is te zien dat dit onderwerp heel wat losmaakt bij de Nederlandse bevolking. De trending score* van 11.000 geeft aan dat dit onderwerp snel populariteit wint. Helaas zijn de reacties vooral negatief. Maar waarom is het stigma rondom armoede zo negatief?

In de nieuwsartikelen wordt aangehaald dat mensen die het financieel moeilijker hebben, zich vooral stilhouden doordat ze schaamte voelen voor hun situatie. Heeft de reagerende social media gebruiker hier een oplossing voor? Wij zochten het uit met behulp van Coosto, onze social listening tool. 

Afbeelding 1: Een snel overzicht in Coosto Discover over een nieuwsartikel van Telegraaf over de boodschappenkaart. 

Schaamte de kop afbijten

Er is steeds meer armoede in Nederland, maar blijkbaar durft men er niet zo openlijk over te spreken. De trending nieuwsartikelen uit Discover gaan vooral over schaamte als oorzaak. In Listen van Coosto wordt dit bevestigd. De schaamte die mensen voelen bij het vragen van hulp, zorgt ervoor dat mensen dan helemaal geen hulp vragen. In Listen zien we dat van de 305 berichten omtrent de boodschappen kaart, 13% gaat over de schaamte die mensen voelen. 

Afbeelding 2: Aantal berichten in Coosto Listen die over de schaamte gaan rondom de boodschappenkaart. 

Ook als we kijken naar de trending topics rondom de eerder besproken boodschappenkaart, komt ‘schaamte’ met grote letters in het midden te staan, zie afbeelding 3. Maar waar komt die schaamte vandaan? De boodschappenkaart is er voor gezinnen die onder de armoedegrens vallen, zij kunnen met deze kaart 11 euro per kind per week ontvangen, om te zorgen dat hun kind(eren) goed en gezond eten mee naar school kunnen nemen. Een goed idee dus, maar men is bang dat er misbruik van gemaakt wordt. Het valt namelijk niet te controleren waar het geld naartoe gaat. Dit zorgt ervoor dat mensen er online al gauw negatief op reageren. En dat zorgt er op zijn beurt weer voor dat mensen die de extra hulp goed kunnen gebruiken bang zijn voor de boze reacties van anderen als ze gebruikmaken van de boodschappenkaart. 

Afbeelding 3: De trending topics rondom de boodschappenkaart 

Moet het nu zo negatief?

Op sociale media worden de discussies over armoede vaak gekenmerkt door een gebrek aan begrip en empathie. In plaats van een open dialoog zien we regelmatig reacties die armoede toeschrijven aan persoonlijk falen of een gebrek aan inzet. Dergelijke opmerkingen, die mensen in armoede als lui of onverantwoordelijk bestempelen, dragen bij aan de schaamte die al vaak geassocieerd wordt met armoede.

De negatieve reacties zijn vooral terug te vinden in de reacties op nieuwsartikelen en in discussies op verschillende social media platforms. Via Coosto is te zien dat 24% van de reacties negatief zijn, tegenover 15% aan positieve reacties. Ook is te zien dat op X, Facebook, en het nieuws, armoede vooral negatief besproken wordt.

Afbeelding 4: De verdeling tussen positief en negatief sentiment per platform. 

Kan één persoon deze schaamte voorkomen?

Ondanks dat er veel schaamte heerst, is dat niet de enige reden dat ouders de kaart niet aanvragen. Scholen zijn niet altijd op de hoogte van de mogelijkheid die zij kunnen bieden voor de jonge kinderen. Op scholen waar de boodschappenkaart wél bestaat, blijkt dat niet alle ouders afweten van deze mogelijkheid en hoe deze aangevraagd moet worden.

Dat gaat weer gepaard met de eerder genoemde schaamte: als er op een school de mogelijkheid is om zo’n kaart aan te vragen, weten vaak leraren en soms zelfs andere ouders welke ouders beroep hebben gedaan op de kaart en dus ontstaat er schaamte om deze aan te vragen.

Op social media wordt er gesproken over een contactpersoon, als oplossing tegen deze schaamte. Eén contactpersoon, die fungeert als een soort tussenpersoon tussen school en ouder die afweet van het verzoek. Deze contactpersoon zou dan alles regelen rondom de boodschappenkaart en daarbij de identiteit van de ouders geheimhouden. Bijna 10% van de online gesprekken gaat over deze oplossing. Het verschil in sentiment percentage laat ook zien dat een groot deel van de positieve berichten gaat over de oplossing die mensen het liefst zien: anoniem blijven met behulp van een tussenpersoon. Er lijkt dus wel een betere manier te zijn om de boodschappenkaart tot een succesvol middel tegen armoede te gebruiken. 

Afbeelding 5: Berichten op social media en het nieuws die over de boodschappenkaart gaan, gepaard met de behoefte van een contactpersoon, en dus verhoging van de anonimiteit.  
 

Afbeelding 6: Berichten op social media en het nieuws die uitsluitend over de boodschappenkaart gaan. 

Conclusie

In Coosto valt terug te vinden dat in Nederland het sentiment rondom armoede erg negatief is en dit komt vooral door het stigma dat om het onderwerp hangt. Ook is er via Coosto gevonden dat schaamte de grootste emotie is die komt kijken bij armoede en dat mensen daarom minder om hulp durven te vragen. Onder andere het gebrek aan anonimiteit zorgt ervoor dat mensen niet de hulp durven te vragen die ze nodig hebben. Een oplossing zou dus zijn om door middel van een tussenpersoon deze anonimiteit te bieden aan de ouders zodat iedereen de hulp kan krijgen die zij nodig hebben. 

Onderzoeksmethode

Discover in Coosto laat aan de hand van een trending score de artikelen zien die het snelst stijgen in populariteit. Met behulp van Listen in Coosto, zijn we dieper in de berichtgeving rondom dit trending nieuwsartikel gedoken, om te achterhalen waarom dit artikel een snelle stijger in populariteit is. Met social listening zoomen we onder andere in op de populariteit van de discussie, het sentiment en waar deze discussie zich online afspeelt. De resultaten in deze blogpost zijn gemeten in de periode van 16 december 2023 tot en met 15 januari 2024.
*De trending score in Coosto geeft jou een uniek beeld op de trending artikelen en de onderwerpen die snel populair zullen worden.